Revitalisering van geloof onder Generatie Z?
Revitalisering van geloof onder Generatie Z? Er is onder andere in de media momenteel veel om te doen. Onder meer vanwege het onderzoek God in Nederland (2025). In een opiniestuk in het Nederlands Dagblad op 19 mei 2025 gaf Ronelle Sonnenberg een reactie.
Revitalisering van geloof onder Generatie Z?
Vanaf het begin van deze eeuw train ik mezelf in het ‘mijn hoofd koel houden bij statistieken’. Niet alleen omdat ik geen statisticus ben, ook omdat ik vaak niet weet wat ik met de cijfers moet. Zo rezen de cijfers van de jongeren die de jeugdkerken bezochten, vanaf het einde van de 20e eeuw de pan uit, om vervolgens ook weer met een klap naar beneden te gaan. En niemand die dat precies kon verklaren. Het domein waarin ik werk en onderzoek doe ‘jonge mensen, geloof en kerk’, krijgt vooral aandacht wanneer het statistieken betreft. Iedere keer komen er weer nieuwe cijfers in mijn inbox over de teruggang van geloof en kerkgang, ook onder jongeren. In die zin is het natuurlijk verfrissend als er een trendbreuk valt waar te nemen en steeds meer jongeren interesse tonen in geloof. Via socials en andere kanalen worden de statistieken geduid en van verhaal voorzien, zo ook de recente statistieken van het onderzoek God in Nederland (2025). Dit levert bijvoorbeeld de krantenkop op: ‘bereid je als kerk voor op een toestroom van nieuwe gelovigen’.
Maar….
Uit het datzelfde onderzoek God in Nederland (2025) waar de duiders en verhalenvertellers een beroep op doen, blijkt juist dat die jonge mensen helemaal niet meer in de kerk komen. Natuurlijk is het altijd goed om te blijven hopen en om jonge mensen in de kerk te blijven verwachten, maar dat kan niet op basis van deze Nederlandse statistieken. Interessant is wel, dat statistieken uit Groot-Brittannië en Finland een iets ander beeld laten zien.
Niet alleen duidingen in het nieuws vragen om een nuancering. Ook het onderzoek zelf vraagt daarom. Het onderzoek is ingevuld door mensen die zich rekenen tot de christelijke religie. Generatie Z (geboren 2001-2007) scoort op een aantal religieuze aspecten hoger dan Generatie Y (geboren 1986-2000) en dit wordt vervolgens in de slotbeschouwing geduid. Generatie Z kent een hoger aandeel kerkleden dan generatie Y. Een groter deel noemt zichzelf gelovig en hebben meer conservatieve standpunten. Naast alle waardering voor het onderzoek, heb ik vragen bij de slotbeschouwing. Om het echt te kunnen vergelijken, moet je vergelijken hoe Generatie Y toen zij de leeftijd hadden van Generatie Z nu, tegen de zaken aankeken. Want daarmee geef je ook ruimte aan ontwikkelingspsychologische dimensies. Ik mis in deze duiding dan ook een verwijzing naar de SCP-studie uit 2014 ‘Geloven in binnen en buitenverband’. Dat onderzoek is gedaan in de tijd dat de Generatie Y van nu ongeveer de leeftijd had van Generatie Z van nu.
In 2014 werd gesteld (p.84): ‘Wint religie aan aantrekkingskracht onder de jonge kerkleden dan wordt al snel gespeculeerd over een revitalisering van het godsdienstig leven. Zoals zal blijken zijn er tekenen van heropleving, al blijven die voornamelijk beperkt tot de jeugd binnen de kerken. Per saldo neemt religie in uiteenlopende opzichten een steeds geringere plaats in onder de Nederlandse jeugd.’
Het onderzoek uit 2025 laat wel zien, dat de conclusies van 2014 nog steeds gelden, dat jongeren binnen de kerk daar groeiend positief over zijn, en dat orthodox geloof onder jongeren percentueel toeneemt. Zowel in 2014 als in 2025 wordt als verklaring voor deze trend genoemd dat nominale/naam christenen de kerk hebben verlaten en de ‘harde kern’ blijft. In 2014 werd er echter bij gezegd dat dit de trend onvoldoende verklaart. Er werden daarom ook andere verklaringen genoemd, maar deze werden nog als te algemeen en onvoldoende gegrond beschouwd. In 2025 worden geen extra verklaringen gezocht. Wel worden aanvullende onderzoeken aangehaald in de discussie: een Engels onderzoek van Bible Society in 2025, en Nederlandse onderzoeken naar conservatieve heroriëntatie in 2022 en 2024. Echter de vergelijking met deze onderzoeken moet meer gedetailleerd om de statistieken beter te kunnen duiden. Een nader onderzoek naar de verhoudingen tussen conservatieve (politieke) heroriëntatie van jonge mensen en geloof en kerk is nodig om beter zicht te krijgen op de oriëntatie van generatie Z.
Revitalisering van geloof onder Generatie Z? Ik houd mijn hoofd koel bij de statistieken en blijf me verwonderen over het wonder van geloven in God.
